راهنمای سفر به تاجیکستان

تاجیکستان، سرزمینی با ریشه‌ های ایرانی و طبیعتی خیره‌ کننده، مقصدی جذاب برای ماجراجویی در دل تاریخ، فرهنگ و کوه‌ های باشکوه آسیای مرکزی است. برای آشنایی بیشتر و اطلاعات کامل تر، همراه ما در وب سایت عصر گردش باشید.

تاجیکستان کجاست

تاجیکستان کشوری در قلب آسیا است که با کشور های افغانستان، چین، ازبکستان و قرقیزستان مرز مشترک دارد.

این سرزمین کوهستانی در گذشته بخشی از مسیر تاریخی جاده ابریشم بوده و با قدمتی بیش از ۳۰۰۰ سال، میزبان تمدن‌ ها و آثار تاریخی ارزشمندی است.

این کشور یکی از مرتفع‌ ترین نقاط جهان به شمار می‌ رود و ارتفاع آن از سطح دریا بین ۳۰۰۰ تا ۷۴۹۵ متر متغیر است.

طبیعت شگفت‌ انگیز تاجیکستان با رشته‌ کوه‌ های بلند، دره‌ های عمیق، رودخانه‌ های خروشان و چشمه‌ های زلال، چشم هر بیننده‌ ای را خیره می‌ کند و در ذهن گردشگران برای همیشه ماندگار می‌ شود.

مساحت تاجیکستان حدود ۱۴۳ هزار کیلومتر مربع است و به چهار ولایت تقسیم می‌ شود.

در تقسیمات رسمی کشور به آن‌ ها “ولایت” می‌ گویند: ولایت مختار کوهستان بدخشان، ولایت سغد، ولایت ختلان و ناحیه‌ های تابع جمهوری. هر یک از این مناطق دارای مرکز جداگانه‌ ای هستند و خود به چند ناحیه کوچک‌ تر تقسیم می‌ شوند.

از نظر جغرافیایی، تاجیکستان از جنوب با افغانستان، از شمال با قرقیزستان، از غرب با ازبکستان و از شرق با چین هم‌ مرز است.

پایتخت آن شهر دوشنبه است که به‌ عنوان بزرگ‌ ترین و مهم‌ ترین شهر کشور شناخته می‌ شود.

اطلاعات ضروری تاجیکستان

یکی از مهم‌ ترین بخش‌ های راهنمای سفر به تاجیکستان، آشنایی با اطلاعات عمومی و کاربردی این کشور است.

دانستن این موارد، به برنامه‌ ریزی بهتر سفر کمک کرده و در مواقع اضطراری نیز بسیار کارساز خواهد بود.

• زبان رسمی: تاجیکی (شاخه‌ ای از فارسی دری) و روسی
• واحد پول: سامانی تاجیکستان
• دین غالب: اسلام (عمدتاً سنی)؛ دین رسمی در قانون مشخص نشده
• اختلاف ساعت با ایران: حدود ۱.۵ ساعت جلوتر از ایران
• کد کشور: ‎+۹۹۲
• سمت رانندگی: سمت راست
• شماره‌های اضطراری: پلیس ۱۰۲، آتش‌ نشانی ۱۰۱، اورژانس ۱۰۳

تاریخچه تاجیکستان

تاریخ پر فراز و نشیب تاجیکستان در گذر زمان تحت تاثیر امپراتوری‌ ها و حکومت‌ های مختلف شکل گرفته است.

برای درک بهتر از جاذبه‌ های تاریخی این کشور، آشنایی مختصر با سیر تاریخی آن می‌ تواند بسیار مفید باشد.

دوره قبل از اسلام

در دوران پیش از اسلام، تاجیکستان بخشی از سرزمین تاریخی سکاستان بود؛ جایی که نیاکان قوم تاجیک در آن زندگی می‌ کردند. این سرزمین بعدها تحت سلطه امپراتوری‌ های بزرگی همچون هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان قرار گرفت.

تاجیکستان در آن دوران، نقطه‌ ای کلیدی در مسیر جاده ابریشم محسوب می‌ شد و نقشی مهم در تبادل فرهنگی و تجاری میان شرق و غرب ایفا می‌ کرد.

در ادامه، ترک‌ ها این منطقه را به تصرف خود درآوردند، اما خیلی زود این سرزمین به دست چینی‌ ها افتاد. با بازگشت مجدد ترک‌ ها، تاجیکستان بار دیگر تغییر حاکمیت داد و در نهایت با فتح اعراب، دوران پیش از اسلام پایان یافت.

دوره بعد از اسلام

با ورود اسلام، تاجیکستان به‌ سرعت دست خوش تحولات فرهنگی و تمدنی شد. در دوران سامانیان، زبان فارسی در این منطقه گسترش یافت و پایه‌ های هویت فرهنگی تاجیک‌ ها شکل گرفت.

پس از سقوط سامانیان، حکومت‌ های مختلفی چون ترکان قراخانی، سلجوقیان و خوارزمشاهیان بر این سرزمین حکومت کردند. پس از آن نیز مغول‌ ها و تیموریان بر منطقه مسلط شدند.

دوران تیموریان برای تاجیکستان دوره‌ ای طلایی در حوزه‌ های فرهنگ، اقتصاد و معماری به شمار می‌ رود؛ چرا که آثار فراوانی چون مساجد، مقابر و خانقاه‌ها از آن دوران به یادگار مانده است.

تاریخ مدرن

ورود تاجیکستان به دوران مدرن، با تصرف آن توسط امپراتوری روسیه آغاز شد. هرچند مقاومت‌ هایی از سوی مردم محلی صورت گرفت، اما این تلاش‌ ها به شکست انجامید و کشور به‌تدریج تحت سلطه کامل روس‌ ها درآمد.

دوره استقلال

با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، تاجیکستان به استقلال دست یافت. با این حال، سال‌ های ابتدایی استقلال با جنگ داخلی، بی‌ ثباتی سیاسی و مشکلات اقتصادی همراه بود.

اما در سال‌ های اخیر، این کشور با عبور از بحران‌ ها، به ثبات نسبی رسیده و در حوزه‌ های اقتصادی و گردشگری رشد قابل توجهی را تجربه کرده است.

آب‌‌ و هوای تاجیکستان

آب‌ و هوای تاجیکستان تحت‌ تاثیر ارتفاع زیاد این کشور و موقعیت جغرافیایی‌ اش، خشک و قاره‌ ای است. به این معنا که زمستان‌ هایی بسیار سرد همراه با بارش برف و باران دارد. به‌ ویژه در مناطق کوهستان سرما و بارش‌ های زمستانه بیشتر است.

به دلیل همین موقعیت جغرافیایی، تابستان‌ ها گرم و خشک است و در هنگام ظهر بیرون آمدن از خانه بسیار سخت می‌ شود.

دمای هوای ممکن است تا ۴۰ درجه سانتی‌ گراد و حتی بیشتر هم برسد. میزان رطوبت هوا در بیشتر اوقات پایین است و هوای شرجی را تجربه نمی‌ کنید.

بهار و پاییز هم آب‌ و هوای تاجیکستان معتدل است و می‌ توانید طبیعت را در بهترین حالت خود ببیند.

گهگاهی باران می‌ زند که فضا را دلپذیرتر می‌ کند. آسمان صاف و آفتاب کم‌ جان از دیگر ویژگی‌ هایی آب‌ وهوایی تاجیکستان در این فصول هستند.

بهترین زمان سفر به تاجیکستان

بهترین زمان سفر به تاجیکستان فصل بهار یعنی از فروردین تا اوایل تیر ماه (آوریل تا ژوئن) است‌.

در این فصل هوا در بهترین حالت خود قرار دارد و طبیعت در حال شکفتن و درخشیدن است. در این زمان می‌ توانید در هوای مطبوع و خنک به سراغ دیدنی های تاجیکستان بروید و جاذبه‌ های طبیعی این کشور را در زیباترین حالت ممکن ببینید.

در کنار فصل بهار، فصل پاییز یعنی از مهر تا آذر (آگوست تا نوامبر) هم می‌ تواند زمان بسیار مناسبی برای سفر باشد. تاجیکستان در‌ پاییز، همانند بهار، هوای دلپذیری دارد و به شما فرصت یک گشت‌ وگذار حسابی را می‌ دهد.

هر چند طبیعت تاجیکستان در پاییز به زیبایی بهار نیست، اما جذابیت‌ های منحصربه‌ فرد خود را دارد. البته باید بدانید که این دو فصل جز فصل‌ های پیک گردشگری در تاجیکستان هستند و شلوغی جاهای دیدنی و هزینه‌ های سفر افزایش می‌ یابد.

ارزان‌ ترین فصل برای سفر به تاجیکستان تابستان است؛ چرا که آن‌ قدر هوا گرم و شرجی است که کمتر گردشگری در این فصل به این کشور سفر می‌ کند.

حمل‌ و نقل در تاجیکستان چطور است

در ادامه راهنمای سفر به تاجیکستان به یکی از مهم‌ ترین دغدغه‌ های گردشگران می‌ رسیم. حمل‌ ونقل عمومی در تاجیکستان بسیار پیشرفته است ‌و گزینه‌ های متعددی پیش روی شماست.

یکی از این وسایل نقلیه تاکسی‌ های اشتراکی است که با شماره‌ های مشتر‌ک در مسیر های یکسان حرکت می‌ کنند. برای مثال مسیر شماره ۸ از فرودگاه شروع می‌ شود که یک گزینه عالی برای رسیدن به هتل و دسترسی به شهر است.

در کنار تاکسی‌ ها می‌ توانید به اتوبوس‌ های برقی هم دسترسی داشته باشید و با استفاده از آن‌ها به نقاط مختلف شهر بروید.

این اتوبوس‌ها در ۸ مسیر فعال هستند. همچنین در شهر دوشنبه ون‌ هایی سفید به نام مارشروتکا (marshrutkas) در شهر فعال هستند و یکی از اقتصادی‌ ترین گزینه‌ های حمل‌ ونقل عمومی در دوشنبه محسوب می‌ شوند.

حتی برای راحتی بیشتر می‌ توانید از اپلیکیشن  Yandex Taxi تاکسی آنلاین بگیرید.

محدودیت‌ های سفر به تاجیکستان

سفر به تاجیکستان به‌ طور کلی محدودیت خاصی ندارد و این کشور یکی از مقصد های گردشگری امن محسوب می‌ شود.

برای ما ایرانی‌ ها ورود به تاجیکستان بدون نیاز به ویزا امکان‌پذیر است و می‌ توان تا ۳۰ روز بدون ویزا در این کشور اقامت داشت. اگر قصد دارید بیش از ۳۰ روز بمانید، باید برای دریافت ویزا اقدام کنید.

برای سفر به منطقه بدخشان، دریافت مجوز ویژه‌ ای به نام GBAO permit الزامی است.

همچنین برخی مناطق مرزی، مانند مرزهای افغانستان و قرقیزستان، جزو مناطق نظامی و حساس به شمار می‌ روند و ورود به آن‌ ها بدون مجوز امکان‌ پذیر نیست.

یکی دیگر از موارد مهم این است که تا سه روز پس از ورود به تاجیکستان باید محل اقامت خود را ثبت کنید.

اگر در هتل اقامت داشته باشید، مسئولان هتل این کار را انجام می‌ دهند، اما چنانچه در خانه شخصی، یا در خانه دوستان و خانواده بمانید، خودتان موظف به ثبت اطلاعات محل اقامت هستید.

فرهنگ مردم تاجیکستان

فرهنگ برای مردم تاجیکستان جایگاه ویژه‌ ای دارد و آن‌ ها همواره به سنت‌ ها و آداب‌ و رسوم خود پایبند بوده‌ اند و تلاش می‌ کنند این میراث را نسل به نسل منتقل کنند.

جوانان نیز از سنت‌ های کهن پیروی می‌ کنند، در مناسبت‌ های مهم لباس‌ های محلی می‌ پوشند و به جشن‌ ها و مراسم ملی خود احترام می‌ گذارند.

اگر بخواهیم تمام جشن‌ ها و آیین‌ های تاجیک‌ ها را بررسی کنیم، راهنمای سفر به تاجیکستان به یک کتاب مفصل تبدیل خواهد شد، پس در اینجا به مهم‌ ترین رسوم و فرهنگ‌ های این کشور به‌طور خلاصه اشاره می‌ کنیم:

• خانواده‌ دوستی و احترام به خانواده از اصول اخلاقی بسیار مهم در میان مردم تاجیکستان است.
• جشن نوروز، یکی از برجسته‌ ترین مراسم ملی، با آدابی مشابه ایرانیان مانند خانه‌ تکانی، پخت غذاها و دسرهای سنتی و برگزاری جشن‌ های خانوادگی برگزار می‌ شود.
• مراسم گل‌ گردانی، جشنی زیبا در پایان زمستان است که در آن جوانان و کودکان به صحرا و دشت رفته، گل‌ های تازه چیده و به مردم هدیه می‌ دهند؛ این رسم نمادی از شادی آمدن بهار و رویش دوباره طبیعت است.
• عروسی‌ ها در فلات تاجیکستان به مدت ۷ روز برگزار می‌ شوند. روز نخست، عروس و داماد ازدواج خود را اعلام می‌ کنند؛ سپس تا سه روز جشن‌ های جداگانه‌ ای در خانه‌ هایشان برگزار می‌ شود.

روز پنجم، داماد به همراه خانواده برای عقد به خانه عروس می‌ رود و پس از مراسم عقد، جشن‌ های بزرگ برپا می‌ شود. در نهایت، روز ششم عروس به خانه داماد می‌ رود و جشن‌ ها خاتمه می‌ یابد.

• ماه عسل در تاجیکستان ۴۰ روز به طول می‌ انجامد؛ در این مدت، عروس و داماد در خانه پدر و مادر داماد زندگی می‌ کنند تا حمایت لازم برای آغاز زندگی مستقل را دریافت کنند.
• مراسم جفت‌ براران، جشن کشاورزان در آستانه بهار است که برای برکت محصول برگزار می‌ شود؛ در این مراسم کشاورزان با نان و غذاهای محلی از بزرگان پذیرایی می‌ کنند و با شعر و آواز به جشن و سرور می‌ پردازند.
• جشن گل لاله (Sayri Guli Lola) یکی از زیباترین جشن‌ های ملی تاجیکستان است که به‌ عنوان تعطیلی رسمی برگزار شده و با اجرای گروه‌ های رقص و موسیقی شور و حال خاصی به همراه دارد.

غذاهای معروف تاجیکستان

تاجیکستان با غذاها و شیرینی‌ های خاص و لذیذ خود، دنیایی از طعم‌ ها و تجربه‌ های جدید را پیش روی شما قرار می‌ دهد.

در این بخش، به معرفی برخی از غذاهای محبوب این کشور می‌ پردازیم تا در سفر، به‌ راحتی بتوانید آن‌ ها را سفارش دهید و لذت ببرید.

غذاهای برنجی: پلو، یکی از شناخته‌ شده‌ ترین غذاهای تاجیکی است که با برنج باسماتی، گوشت گاو یا گوسفند، نخود، آب‌ لیمو و ادویه‌ های متنوع تهیه می‌ شود.

اوشی پلو، پلو مخصوصی است که معمولا روزهای یکشنبه طبخ می‌ شود و ترکیبی از گوشت، برنج، هویج، پیاز، کشمش، خلال بادام و ادویه‌ هایی مانند زیره دارد.

قروتوب (Qurutob) غذایی خاص است که در آن نان خشک خیس‌ خورده با قوروت (کشک محلی)، گوجه‌ فرنگی، خیار، پیاز و سبزیجات تازه ترکیب می‌ شود و سسی ویژه به نام «سوملی» که از ادویه‌جات، نمک و نعناع تشکیل شده، به آن افزوده می‌ شود.

سالاد شاخاروب (Shakharob) شباهت زیادی به سالاد شیرازی ایرانی دارد و از پیاز قرمز، گوجه‌فرنگی، خیار، آب‌لیمو و نعناع تازه تهیه می‌ شود.

کیچیری (Kitcheree) هم غذایی مرکب از ماش، هویج، پیاز و روغن است که با سسی ترکیبی از ماست ترش، روغن و پیاز سرو می‌ شود.

مانتی (Manty) که شبیه راویولی است، نوعی غذای گوشتی است که با خمیر خاصی تهیه شده و داخل آن گوشت قرار می‌ گیرد و سپس در آب جوش پخته می‌ شود.

پیش‌ غذا و میان‌ وعده‌ ها: چبورکی (Chebureki)، نوعی فست‌ فود محبوب است که در انواع پنیری، سیب‌ زمینی و گوشتی عرضه می‌ شود و شبیه اشترودل است.

سوپ جاواری (Javari) ترکیبی از پیاز، هویج، گوشت گاو و ماش است که مخصوص روزهای سرد بسیار محبوب است. سامبوسه (Samosa) نیز از دیگر پیش‌ غذاهای شناخته‌ شده است که با سبزیجات، گوشت و نخود تهیه می‌ شود.

دسرها: حلوای تر (Halwa) که با آرد گندم یا سمولینا، شکر و مغزهایی مانند بادام، پسته و وانیل تهیه می‌ شود، یکی از دسر های پرطرفدار است. قاقاب (Qaqab) نان سنتی خوشمزه‌ ای است که همراه گوشت، سبزیجات یا مربا خورده می‌ شود.

نیشالو (Nishallo) دسر شیرینی است که با برنج، شیر، شکر و ادویه‌ هایی مثل زعفران، دارچین و هل تهیه شده و شباهت زیادی به شیر برنج ایرانی دارد. این دسر معمولا در روزهای خاص و جشن‌ ها سرو می‌ شود.

کباب‌ های معروف تاجیکستان

شیشلیک (Shashlik) است که بسیار شبیه نمونه ایرانی است اما با ادویه‌ های خاص تاجیکی طعم منحصر به فردی پیدا می‌ کند. کورداک (Kaurdak) نیز به تاس‌ کباب ایرانی شباهت دارد و از ترکیب گوشت، گوجه‌ فرنگی، سیب‌ زمینی، نمک و فلفل تهیه می‌ شود.

اگر طرفدار غذاهای گوشتی هستید، حتما شیش کباب (Shish Kebabs) را امتحان کنید؛ این کباب‌ ها روی سیخ‌ های چوبی یا فلزی کباب شده و با سبزیجاتی مانند گوجه‌ فرنگی، کدو، فلفل دلمه‌ ای و پیاز همراه با نان سرو می‌ شوند.

جاهای دیدنی تاجیکستان

دیدنی‌ های تاجیکستان به‌ قدری متنوع و گسترده هستند که هر گردشگری با هر سلیقه‌ ای، می‌ تواند جاذبه‌ ای مطابق با علایقش پیدا کند؛ چه علاقه‌ مند به تاریخ و فرهنگ باشید، چه عاشق طبیعت‌ گردی یا بازار گردی!

تعداد جاذبه‌ های گردشگری در تاجیکستان آن‌ قدر زیاد است که در این مطلب تنها به معرفی نام آن‌ ها بسنده می‌ کنیم.

موزه‌ ها

• موزه مردم‌ نگاری (Ethnographic Museum)
• موزه ملی تاجیکستان (National Museum of Tajikistan)
• موزه تاریخی سغد (History Museum of Sogd)
• موزه رودکی (Rudaki Museum)
• موزه منطقه‌ ای خاروغ (Khorugh Regional Museum)

آثار تاریخی

• مجسمه اسماعیل سامانی (Ismail Samani statue)
• قلعه تاریخی حصار (Historical Fence Castle)
• پارچان (Parcha)
• قلعه یامچون (Yamchun Castle)
• ارگ خوجند (Khojand Citadel)
• مجموعه شیخ مسال‌ الدین (Sheikh Musaluddin Complex)

طبیعت‌ گردی

• پارک رودکی (Green Rudaki Park)
• سد نورک (Nurak Dam)
• کوه‌ های فان (Fan Mountains)
• دریاچه اسکندرکول (Lake Iskanderkul)
• پارک مرکزی خاروغ (Khorugh Central Park)
• باغ‌ های گیاه‌ شناسی پامیر (Pamir Botanical Gardens)

بازارگردی و خرید

• بازار شاه منصور (Shah Mansour Bazaar)
• پنجشنبه بازار (Panjshanbe Bazaar)
• بازار خاروغ (Khorugh Bazaar)

در سفر به تاجیکستان کجا اقامت کنیم

در تاجیکستان گزینه‌ های اقامت بسیار متنوع‌ اند؛ از هتل‌ های لوکس و مجلل گرفته تا هاستل‌ های اقتصادی. انتخاب محل اقامتتان به بودجه، نیاز و نوع سفرتان بستگی دارد.

اگر قصد دارید بیشتر وقتتان را صرف گشت‌ و گذار در شهر و بازدید از جاذبه‌ ها کنید، بهتر است هتلی در مرکز شهر انتخاب کنید.

اما اگر هدفتان از سفر استراحت و آرامش در محیطی با امکانات کامل است، هتل‌ های ۴ یا ۵ ستاره گزینه‌ هایی ایده‌ آل هستند. در ادامه، برخی از بهترین اقامتگاه‌ های تاجیکستان را معرفی می‌ کنیم:

بهترین هتل‌ های تاجیکستان

در تاجیکستان هتل‌ هایی با سطوح مختلف وجود دارد که بسته به امکانات، موقعیت مکانی و تعداد ستاره‌ ها، خدمات متنوعی ارائه می‌ دهند. از صبحانه و خدمات اتاق گرفته تا استخر، سالن بدنسازی، رستوران و حتی خدمات آرایشگاه.

معرفی چند هتل معروف تاجیکستان:

• Hotel Hyatt Regency Dushanbe
• Hotel Dushanbe Serena
• Hotel Hilton Dushanbe
• Asia Grand Hotel Dushanbe

این هتل‌ ها با ارائه خدمات سطح بالا، تجربه‌ ای راحت و به‌ یادماندنی برای مسافران رقم می‌ زنند.

هاستل‌ های تاجیکستان

اگر دنبال سفر اقتصادی هستید یا به تجربه‌ های اجتماعی و معاشرت با دیگر گردشگران علاقه دارید، هاستل‌ ها بهترین گزینه‌ اند. در هاستل‌ ها اتاق‌ ها معمولا به‌ صورت اشتراکی هستند و هزینه اقامت به‌ مراتب کمتر از هتل‌ هاست.

هاستل‌ ها امکانات کمتری نسبت به هتل دارند اما فضایی دوستانه، صمیمی و بین‌ المللی را برای مهمانان فراهم می‌ کنند. در ادامه چند هاستل محبوب در تاجیکستان را معرفی می‌ کنیم:

• Green House Hostel
• Hello, Dushanbe!
• City Hostel

⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬

بوشهر کجاستخوزستان کجاستزابل کجاست