آمل، شهری تاریخی و سر سبز در دل مازندران، با طبیعتی چشم نواز و فرهنگی غنی، یکی از محبوب ترین مقاصد گردشگری شمال ایران به شمار می رود. برای آشنایی بیشتر و اطلاعات کامل تر، همراه ما در وب سایت عصر گردش باشید.
معنی نام آمل چیست
نام «آمل» از دو بخش «آ» و «مَل» تشکیل شده است. در زبان ایرانیان باستان، «آ» به معنای «ضد» و «مل» به معنای «مرگ» است.
ترکیب این دو واژه، مفهومی مانند «بی مرگ» یا دعای «مرگ از تو دور باد» را به ذهن می آورد. جالب است بدانید بسیاری از مردم بومی این شهر را به صورت «آمِل» تلفظ می کنند که این تلفظ در زبان مازندرانی رایج است.
بهترین زمان سفر به آمل
اگر دنبال آب و هوای مطلوب برای سفر هستید، فصل بهار و اوایل پاییز بهترین زمان سفر به آمل است. در تابستان ها، هوای آمل گرم و مرطوب می شود که ممکن است برای همه خوشایند نباشد.
زمستان های این منطقه هم گاه بارانی یا مه آلود است، ولی اگر اهل طبیعت گردی در سکوت و آرامش هستید، زمستان هم می تواند جذاب باشد.
مشخصات جغرافیایی شهر آمل
آمل یکی از شهر های مهم استان مازندران است و در ارتفاع ۷۶ متری از سطح دریا قرار دارد.
این شهر با جمعیتی بیش از ۴۰۰ هزار نفر (بر اساس آمار سال ۱۴۰۱)، در نزدیکی کوه دماوند واقع شده و با شهر هایی مانند محمود آباد، بابل، نور و تهران مرز مشترک دارد.
موقعیت جغرافیایی آن در ۵۲ درجه و ۲۱ دقیقه طول شرقی و ۲۶ درجه و ۲۵ دقیقه عرض شمالی ثبت شده است.
چگونه به آمل برویم
سفر با هواپیما
فرودگاه آمل هنوز به صورت مسافر بری راه اندازی نشده و صرفا کاربرد نظامی و امدادی دارد. برای سفر هوایی، باید بلیط خود را برای فرودگاه های نزدیک مانند ساری، نوشهر یا رامسر بگیرید. از فرودگاه ساری حدود یک ساعت و ۲۵ دقیقه تا آمل فاصله است.
سفر با قطار
آمل ایستگاه قطار ندارد. برای سفر ریلی، بلیط خود را به مقصد قائم شهر تهیه کنید. پس از آن با تاکسی یا سواری حدود یک ساعت زمان لازم است تا به آمل برسید.
سفر زمینی از تهران
جاده هراز بهترین و سریع ترین مسیر برای سفر از تهران به آمل است. این جاده حدود ۱۸۵ کیلومتر مسافت دارد که در شرایط عادی طی سه ساعت می توان به مقصد رسید. در مسیر، می توانید از جاهایی مثل رینه، پلور، آب اسک و لاریجان بازدید کنید.
اگر نگران ریزش کوه در جاده هراز هستید، جاده چالوس یا آزاد راه تهران-شمال نیز گزینه هایی مناسب برای دسترسی به آمل هستند.
مسیر های اصلی تردد در آمل
میدان های مهم آمل مانند میدان ۱۷ شهریور، هزار سنگر و شهدای ششم بهمن، محل تقاطع بسیاری از مسیر های شهری هستند.
از طرفی، پلهایی مثل پل ۱۲ چشمه، پل فلزی، و پل معلق نیز شناخته شده اند. خیابان ها و بلوار هایی مثل امام رضا، بسیج و ابوطالب، راهیابی در سطح شهر را آسان می کنند.
سفر از آمل به اطراف
محمود آباد
با ۲۰ کیلومتر فاصله، حدود ۲۵ دقیقه تا محمود آباد زمان لازم است. کافی است از بلوار ابوطالب آملی وارد جاده محمود آباد شوید و به راحتی به مقصد برسید.
نور و رویان
دو مسیر برای رسیدن به این شهر های ساحلی وجود دارد: مسیر اول از طریق محمود آباد و مسیر دوم از طریق چمستان. هر دو حدود ۴۰ کیلومتر فاصله دارند و ۴۵ دقیقه ای به مقصد می رسید.
بابل
از میدان هزار سنگر وارد جاده بابل شوید. ۳۰ کیلومتر راه پیش رو دارید که در کمتر از نیم ساعت طی می شود.
ساری
با عبور از بابل، حدود یک ساعت بعد به ساری می رسید. مسیر ساری از طریق بلوار رحیمی و سپس میدان امام خمینی ادامه می یابد و در نهایت به مرکز شهر می رسد.
فریدون کنار
با ۳۴ کیلومتر فاصله، فقط حدود نیم ساعت از آمل تا فریدون کنار راه دارید. مسیر شما از بلوار ابوطالب آملی آغاز می شود و از طریق خیابان بهار و بزرگراه سر خرود ادامه می یابد.
تاریخچه ی آمل
بیایید به گذشته سفر کنیم و نگاهی به تاریخچه یکی از کهن ترین شهر های شمال ایران بیندازیم؛ آمل. این شهر تاریخی، علاوه بر اینکه پایتخت پرتغال ایران است، به عنوان شهر علم و فلسفه نیز شهرت دارد.
آمل همچنین به دلیل جایگاه برجسته اش در والیبال و قرار گرفتن در مسیر ورودی به شمال، «دروازه شمال» نام گرفته است.
نظریه های پیدایش آمل
در مورد پیدایش آمل، سه نظریه تاریخی وجود دارد:
- ریشه گیری نام آمل از دختری به نام «آمله»
- ارتباط با قوم آمارد و مهاجرت آنان به حاشیه رود هراز
- اشاره به دوره پیشدادیان مانند طهمورث، کیومرث و جمشید
بر اساس یافته های باستان شناسی، این منطقه حدود ۷۵ هزار سال پیش محل زندگی انسان ها بوده است.
نقش قوم آمارد در آمل
طبق نوشته نصرالله هومند، قومی از آریایی ها به نام آمارد، به منطقه هراز مهاجرت کردند و شهر آمل را در کنار رود هراز بنا نهادند. بسیاری نام آمل را برگرفته از نام این قوم می دانند.
آمل در اسطوره های ایرانی
در اسطوره های ایرانی نیز، آمل جایگاه مهمی دارد. کوه دماوند، در نزدیکی آمل، صحنه نبرد هایی چون فریدون با ضحاک و تیر اندازی آرش کمانگیر بوده است؛ به همین دلیل آمل را شهری اساطیری نیز می دانند.
آمل از دوره ساسانی تا صفوی
آمل در دوره ساسانی تا زمان مغول پایتخت مازندران بود. در زمان اشکانیان نیز شهری مهم به حساب می آمد. اوج شکوفایی شهر به دوران صفوی به ویژه زمان شاه عباس اول باز می گردد.
آمل در دوران قاجار و پهلوی
در اواخر قاجار، شهر با ساخت عمارت ها و ارگان های دولتی توسعه یافت. در دوره پهلوی و پس از جنگ جهانی اول، رضا شاه با اجرای طرح های عمرانی مانند ساخت مدارس، پل ها و ادارات، به مازندران و آمل جان دوباره ای بخشید.
آب و هوای آمل
آمل آب و هوایی معتدل و مرطوب دارد. دمای هوا در تابستان تا ۳۶ درجه و در زمستان تا ۱- درجه کاهش می یابد. میانگین بارندگی سالانه آن ۷۵۰ میلی متر است. بهترین زمان برای سفر به آمل، فصل بهار و اوایل پاییز است.
حمل و نقل در آمل
حمل و نقل شهری
آمل یکی از شهر های منظم در زمینه حمل و نقل عمومی است. این شهر دارای خطوط متعدد اتوبوس رانی و ناوگان تاکسی رانی فعال است.
خطوط مهم اتوبوسرانی آمل:
- خط ۱۰۱: میدان ۱۷ شهریور تا میدان هزار سنگر
- خط ۱۰۲: پل معلق تا میدان فرهنگ شهر
- خط ۱۰۶: میدان ۱۷ شهریور تا شهرک صنعتی
فرودگاه آمل
فرودگاه آمل در حال حاضر فقط برای عملیات امدادی و نظامی فعال است. برنامه هایی برای راه اندازی بخش مسافر بری نیز وجود دارد.
ترمینال های مسافر بری آمل
آمل دو ترمینال مسافر بری دارد:
- ترمینال فیروزی (اصلی): در میدان هزار سنگر
- ترمینال آمل-بلده
وضعیت راه آهن
در حال حاضر، آمل ایستگاه قطار ندارد. نزدیک ترین ایستگاه ها در شهر های ساری و قائم شهر قرار دارند.
محدودیت های سفر به آمل
هیچ محدودیت خاصی برای سفر به آمل وجود ندارد؛ اما توجه به وضعیت جوی مخصوصا در زمستان اهمیت زیادی دارد. ریزش کوه در مسیر جاده هراز از جمله خطرات احتمالی است.
راه های سفر به آمل
- با هواپیما: از طریق فرودگاه های ساری، نوشهر یا رامسر
- با قطار: تا قائم شهر یا ساری، سپس ادامه مسیر با تاکسی یا اتوبوس
- با اتوبوس: به ترمینال فیروزی آمل از اکثر شهر های ایران
- با خودرو شخصی: بهترین گزینه برای گشت و گذار راحت در جاذبه های اطراف
جاذبه های تاریخی آمل
آمل شهری است با قدمت هزاران ساله و مجموعه ای از آثار باستانی بی نظیر.
آتشکده آمل
ساختهشده در دوره ساسانی، آرامگاه دانشمند بزرگ شمس الدین محمد آملی نیز هست.
پل دوازده چشمه
یکی از نماد های آمل با قدمت صفوی، دارای ۱۲ دهانه به نیت ۱۲ امام.
برج هشتل
مجموعه ای از برج های تاریخی در دشت دابو، از دوره مرعشیان.
قلعه ملک بهمن
قلعه ای بر فراز صخره ای در شاهاندشت، با قدمتی از دوره پادوسبانیان.
سایر آثار تاریخی
- موزه تاریخ آمل
- شکل شاه
- حمام شاه عباسی
- کاروان سرای کمبوج
- پل معلق و ده ها اثر دیگر
پارک جنگلی میرزا کوچک خان
پارک جنگلی میرزا کوچک خان با ۴۴۰ هکتار وسعت، در کیلومتر ۱۶ جاده آمل به تهران قرار دارد.
از امکانات این پارک میتوان به آلاچیق، آب آشامیدنی، سرویس بهداشتی، اجاق، رستوران، سکوی چادر، قهوه خانه، میز و نیمکت، وسایل بازی کودکان و جایگاه سوار کاری اشاره کرد.
منطقه جنگلی واز
یکی از معروف ترین جاهای دیدنی آمل است که بیشتر از ۹ هزار هکتار وسعت دارد.
منطقه جنگلی وار در جنوب چمستان قرار دارد و در سال ۱۳۸۰ منطقه ای حفاظت شده اعلام شد. و از کوهستانی است و اقلیم مرطوب و سردی دارد.
چشمه آب گرم بلیران
چشمه آب گرم بلیران یکی از معروف ترین جاهای دیدنی آمل است که در روستای بلیران در بخش سردشت آمل قرار دارد چشمه ای درمانی در کنار جنگل بلیران، با خواص مفید برای بیماری های پوستی و مفصلی است.
اصلا چشمه های آب گرم بیشتر به دلیل خواص درمانی معروف می شوند که بلیران هم از این قاعده جدا نیست.
جاذبه های طبیعی دیگر
- دریاچه دو خواهران
- دهکده الیمستان
- چشمه آب گرم رینه
- سروکده هزار پله
- پارک زیارو
جاذبه های تفریحی آمل
سفر به آمل بدون تفریح کامل نمی شود. درست است که جاذبه های تاریخی و طبیعی این شهر شهرت زیادی دارند، اما جاذبه های تفریحی آمل هم کم از دیگر بخش ها ندارند.
در ادامه، بهترین مکان های تفریحی آمل را معرفی می کنم که لحظاتی شاد و پر انرژی را برایتان رقم می زنند.
پارک دهکده طلایی مازندران
پارک دهکده طلایی یکی از محبوب ترین جاهای دیدنی آمل برای گذراندن اوقات فراغت است. این پارک که در سال ۱۳۷۲ احداث شده، بزرگ ترین پارک استان مازندران محسوب می شود.
از ویژگی های منحصر به فرد آن می توان به رودخانه هراز، پل معلق و پل دوازده چشمه اشاره کرد. قدم زدن در این بوستان با چشم اندازی طبیعی و زیبا، تجربه ای دلنشین است.
شهربازی کنار رود هراز
در حاشیه رود هراز، تنها شهربازی شهر آمل قرار دارد. اگر به دنبال هیجان و سرگرمی هستید، شهربازی طلایی گزینه ای مناسب برای خانواده ها و کودکان است. فضایی متنوع برای تفریح فراهم شده تا لحظات شادی را تجربه کنید.
سایر پارک ها و فضا های تفریحی آمل
- پارک سرای مهر
- پارک نارنجستان
- پارک بانوان
- بوستان دانشجو
- پارک میلاد
- بوستان عمران
- پارک آزالیا
- پارک ارغوان
- پارک سروستان
بازارها و مراکز خرید آمل
آمل شهری است که هم تنوع محصولات دارد و هم مراکز خرید مدرن و سنتی. در ادامه، معروف ترین بازار ها و مراکز خرید این شهر را معرفی می کنم.
مرکز تجاری اکسین
مرکز تجاری اکسین یکی از مدرن ترین و بزرگ ترین مراکز خرید آمل است که با بیش از هزار واحد تجاری فعالیت می کند. در این مجموعه می توانید از برند های متنوع خرید کنید و در طبقه پنجم آن از غذا های خوشمزه فود کورت لذت ببرید.
آدرس: ۵ کیلومتری جاده هراز، آمل.
بازار روز آمل
اگر به فرهنگ بومی علاقه مندید، بازار روز آمل را از دست ندهید.
این بازار محلی با محصولات کشاورزی تازه، صنایع دستی رنگارنگ و فضای سنتی اش، گردشگران زیادی را جذب می کند. ساعت فعالیت آن از ۷ صبح تا ۷ عصر است.
سوغاتی های آمل
یکی از جذاب ترین بخش های هر سفر، خرید سوغاتی است. آمل با محصولات خوراکی و صنایع دستی متنوع، شما را وسوسه می کند تا دست خالی برنگردید.
خوراکی های محلی
- عسل طبیعی
- شیرینی های محلی مثل ساقه عروس و آب دندان
- ماهی تازه
- برنج شمال
- زیتون و زیتون پرورده
صنایع دستی محبوب
در بازار های آمل، گلیم، سفال، منبت و معرق از صنایع دستی معروفی هستند که جلوه ای زیبا از هنر مردم این منطقه را نشان می دهند.
فرهنگ مردم آمل
آمل مانند دیگر شهر های ایران، آیین های خاص خودش را دارد که جلوه ای از فرهنگ غنی مردم شمال است.
مراسمات محلی آمل
از جمله مراسم های معروف می توان به جشن تیرگان، ورف چال، کشتی لوچو، نوروز خوانی، علم گردانی و دندان سری اشاره کرد.
هر کدام از این آیین ها در زمان و شرایط خاصی برگزار می شوند و تجربه ای فرهنگی جالب برای گردشگران هستند.
نوروزخوانی
حدود دو هفته مانده به عید نوروز، گروه های نوروز خوان به روستا ها می روند و با شعر و موسیقی، آغاز سال نو را به مردم خبر می دهند. آن ها در ازای اجرای خود، شیرینی، تخم مرغ یا آجیل دریافت می کنند.
بازی محلی چلیک مارکا
در این بازی گروهی، بازیکنان با چوب های کوچک و بزرگ به رقابت می پردازند. گروهی که چوبشان مسافت بیشتری را طی کند، برنده بازی است و بازندگان باید به آن ها سواری بدهند! این بازی هنوز هم در برخی روستا های اطراف آمل انجام می شود.
غذا های محلی آمل
آمل غذا های محلی خوش طعمی دارد که باید حتما امتحانشان کنید. در ادامه، چند غذای معروف این شهر را معرفی می کنم.
کی پلا (کدو پلو)
ترکیبی خوشمزه از کدو، برنج، سیر، پیاز، مرغ و ادویه که به شکل پلو پخته می شود. شاید ترکیب کدو با برنج برایتان عجیب باشد، اما طعم دلچسب آن همه را شگفت زده می کند.
کشمش پلو با مرغ
اگر از طرفداران غذای شیرین هستید، کشمش پلو با مرغ می تواند انتخاب خوبی باشد. این غذای ساده و خوش مزه، معمولا در رستوران های محلی آمل سرو می شود.
رستوران های معروف آمل
اگر اهل شکم گردی هستید، آمل با رستوران های متنوع شما را ناامید نمی کند.
رستوران رستمی
یکی از لوکس ترین و محبوب ترین رستوران های آمل با منویی از غذا های ایرانی و محلی. کیفیت بالا و فضای زیبا از ویژگی های رستوران رستمی است.
آدرس: خیابان آفتاب ۸۴، بلوار هراز.
رستوران کوک
اگر عاشق پیتزا، پاستا و غذا های ایتالیایی هستید، حتما به رستوران کوک سر بزنید. این رستوران خوش نام در خیابان آفتاب ۷۸ قرار دارد.
اقامت در آمل
سفر به آمل فقط یک روزه نیست؛ برای تجربه کامل، بهتر است اقامت مناسبی داشته باشید.
هتل شهر آمل
هتل شهر با ۱۷ اتاق و بنایی قدیمی اما بازسازی شده، یکی از بهترین انتخاب ها برای اقامت در مرکز آمل است. این هتل سابقا با نام «هتل شهرداری» شناخته می شد.
هتل های دیگر آمل
هتل المپیک و هتل نیلوفر نیز از گزینه های مناسب برای اقامت هستند که امکانات خوبی را در اختیار مسافران قرار می دهند.
اقامتگاه های بوم گردی
اگر به دنبال اقامتی متفاوت در دل طبیعت هستید، اقامتگاه های بوم گردی اطراف آمل گزینه ای عالی هستند. بسیاری از این اقامتگاه ها در مناطق جنگلی قرار دارند و تجربه ای بکر و آرامش بخش را ارائه می دهند.
اجاره ویلا و سوئیت
در خود آمل و اطراف آن انواع ویلا و سوئیت با امکانات رفاهی متنوع برای اجاره وجود دارد. قبل از سفر بهتر است اقامتگاه خود را رزرو کنید.
کمپینگ در دل طبیعت
اگر اهل ماجراجویی هستید، کمپینگ در جنگل های اطراف آمل می تواند تجربه ای هیجان انگیز باشد. البته بهتر است محل مناسبی برای چادر زدن پیدا کنید و تجهیزات کافی همراه داشته باشید.
⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬
رفتن به رامسرپارک ملی بنف در کاناداانواع اقامتگاه های ایران