مکه، مقدس ترین شهر اسلام و قبله گاه مسلمانان جهان، در قلب عربستان سعودی قرار دارد و به واسطه ی وجود کعبه و مسجدالحرام، جایگاهی بی مانند در اعتقادات دینی مسلمانان یافته است. برای آشنایی بیشتر و اطلاعات کامل تر، همراه ما در وب سایت عصر گردش باشید.
درباره مکه
مکه، شهری در کشور پادشاهی عربستان سعودی واقع در شبه جزیره عربستان است که به دلیل قرار داشتن کعبه، قبلهگاه مسلمانان، مقدس ترین شهر اسلام محسوب می شود.
این شهر، نه تنها مهم ترین نقطه در حجاز بلکه در کل جزیرةالعرب به شمار می آید و در مرکز استان مکه قرار دارد. افزون بر نام مکه، در متون دینی و قرآن با نام هایی چون «بکّه»، «امالقری» و «بلدالحرام» نیز از آن یاد شده است.
مکه نزد مسلمانان از جایگاه ویژه ای برخوردار است؛ زیرا اماکن مقدسی چون کعبه، مسجد الحرام و محل برگزاری اعمال و مناسک حج در آن قرار دارد. همچنین پیشوایان دینی همواره بر اهمیت عبادت در این شهر تاکید کردهاند.
از مکه به عنوان حرم خدا، پیامبر اسلام (ص) و امیرالمؤمنین (ع) نیز یاد می شود.
معرفی شهر مکه
شهر مکه مقدس ترین شهر شبه قاره عربستان است. این شهر با نام های «بکّه»، «امّالقری» و «بلدالحرام» نیز شناخته می شود. تمامی نام های مکه در قرآن آمده است.
شهر مکه در بین مسلمانان جایگاه ویژه ای دارد و به علت توصیه بزرگان دین مبنی بر انجام حج به عنوان عملی واجب، این شهر سالانه میلیون ها زائر و بازدید کننده دارد.
شهر مکه در فاصله ۸۰ کیلومتری دریای سرخ قرار دارد و ۳۳۰ متر نسبت به دریا ارتفاع دارد. در فاصله ۶۰ کیلومتری مکه، شهر جده قرار دارد و ۴۲۵ کیلومتر با مدینه فاصله دارد.
مساحت مکه ۷۶۰ کیلومتر مربع است و دو میلیون نفر ساکن این شهر مقدس هستند. دین همه مردم مکه اسلام است و ورود افراد غیر مسلمان به این شهر ممنوع است. افراد ساکن در مکه از طریق اشتغال در صنعت توریسم درآمد کسب می کنند و بیشتر در محله اولد سیتی این شهر ساکن اند.
در سال های گذشته شهر مکه شروع به تحول در ساخت و ساز کرده و جهت جذب بیشتر ساکن در این منطقه، کشور عربستان مشغول به ساخت بزرگراه ها، مراکز خرید و بسیاری از صنایع مهم جهت جذب ساکن بیشتر است.
تاریخچه مکه
بر اساس روایات دینی، زمانی که اسماعیل در پی تشنگی به همراه مادرش به این منطقه رسید، خداوند چشمه زمزم را در زیر پای او جاری ساخت. در پی این اتفاق، مردم در این ناحیه ساکن شدند و شهر مکه شکل گرفت.
همچنین حضرت ابراهیم، به فرمان خداوند، بنای کعبه را در این سرزمین برپا کرد. از جمله رویداد های تاریخی و مذهبی مهم قبل از ظهور اسلام در مکه می توان به حمله ابرهه، تولد پیامبر اسلام (ص)، آغاز بعثت ایشان و تولد حضرت علی (ع) در داخل کعبه اشاره کرد.
دو عامل اصلی در شکل گیری و گسترش شهر مکه نقش داشتند: نخست، قرار گرفتن آن به عنوان مرکزی برای عبادت و مناسک دینی؛ و دوم، نقش تجاری این شهر در منطقه حجاز و جزیرةالعرب به عنوان گذرگاه مهم کاروان های تجاری.
آب و هوای مکه
مکه که در ارتفاعات غربی منطقه حجاز قرار دارد، دارای اقلیم گرم و خشک است. تابستان ها بسیار گرم و زمستانها نسبتا بارانی هستند. این شهر در منطقه ای کم بارش و خشک قرار گرفته است و پوشش گیاهی آن محدود به چند درخت نخل و گیاهان بیابانی است.
دمای هوا در برخی روزهای تابستان به ۵۰ درجه سانتی گراد می رسد و میزان رطوبت نیز ممکن است تا ۹۰ درصد افزایش یابد که شرایط زیستی دشواری ایجاد می کند. با این حال، وزش بادهایی که به سمت شهر می وزند، تا حدی باعث تعدیل هوای آن می شوند.
جاهای دیدنی مکه
اکثر جاذبه های گردشگری مکه، مکانهای مذهبی و مقدس هستند.
از مهم ترین آن ها می توان به مسجد الحرام، کعبه، مسجد خیف، مسجد النحر، مسجد البیعه (یا مسجد الغنم)، مسجد غدیرخم، حجرالاسود، سرزمین منا و عرفات، صفا و مروه، کوه نور، مقام ابراهیم، غار حرا، زادگاه پیامبر اکرم (ص) و شعب ابی طالب اشاره کرد.
مسجد الحرام
مهم ترین و بزرگ ترین مسجد مسلمانان، مسجد الحرام است که به نام مسجد اعظم نیز شناخته میشود. این مسجد به دلیل وجود خانه کعبه در دل خود، اصلیترین پایگاه دینی اسلام به شمار می رود.
در طول تاریخ، مسجد الحرام بارها گسترش یافته و تغییرات زیادی داشته است. طبق احکام دینی، هر مسلمان باید در طول عمر خود حداقل یکبار به این مسجد سفر کند و مناسک حج را بهجا آورد.
ظرفیت داخلی مسجد در حالت عادی حدود ۹۰۰ هزار نفر است، اما در ایام حج تمتع، شمار زائران به بیش از ۴ میلیون نفر می رسد.
از مهم ترین بخش های مسجد الحرام می توان به حجر الاسود، حجر اسماعیل، مقام ابراهیم، چاه زمزم و مسیر صفا و مروه اشاره کرد. همچنین این مسجد ۹ مناره دارد که ارتفاع آنها به ۸۹ متر می رسد.
سرزمین منا
در فاصله ۵ کیلومتری شرق مکه، سرزمینی به نام منا قرار دارد که از مکان های اصلی برگزاری مناسک حج محسوب می شود. در این مکان، برخی از مهمترین اعمال حج مانند رمی جمرات (سنگ زدن به شیطان) و قربانی کردن انجام می گیرد.
براساس روایات دینی، در این سرزمین اتفاقات مهمی درباره حضرت ابراهیم و فرزندش حضرت اسماعیل رخ داده است. به همین دلیل، سرزمین منا جایگاه ویژه ای در میان مسلمانان دارد.
دشت عرفات
دشت عرفات یکی دیگر از مکان های مهم مذهبی در مکه است که بازدید از آن در مراسم حج الزامی است. این دشت در ۲۰ کیلومتری جنوب شرق مکه قرار دارد و در طول سال خالی از سکنه است.
اما در روز نهم ماه ذی الحجه که به روز عرفه معروف است، زائران از منا به عرفات آمده و خطبه حج، دعاها و نماز ظهر و عصر را در این دشت به جا می آورند. با غروب آفتاب، زائران به محل اقامت خود باز می گردند.
جبل النور غار حراء
جبل النور یا کوه نور، یکی از کوه های مقدس مکه است که غار حرا در قله آن قرار دارد. این کوه در حدود ۳۰ کیلومتری شهر مکه واقع شده و اهمیت آن به دلیل نزول اولین وحی بر پیامبر اسلام در غار حرا است.
طبق روایت ها، در شب ۲۷ رجب سال چهلم عامالفیل، فرشته وحی (جبرئیل) در این غار بر پیامبر ظاهر شد. مسیر رسیدن به غار حدود یک ساعت پیاده روی دارد.
این غار ظرفیت نشستن ۵ نفر را دارد و در زمان حج، بازدید از آن دشوارتر می شود. دهانه غار رو به مسجدالحرام قرار دارد و انتهای آن به گونه ای است که می توان به سمت بیت المقدس نماز خواند.
غار ثور
غار ثور در مقابل جبل النور و غار حرا واقع شده و نسبت به آن بزرگ تر است. این غار به دلیل شکل ورودی اش که شبیه شاخ گاو است، به نام «ثور» شناخته می شود. اهمیت این مکان به دلیل پناه بردن پیامبر اکرم به آن هنگام هجرت از مکه به مدینه است.
طبق روایات، پیامبر سه شبانه روز در این غار مخفی شد و عنکبوتی با تنیدن تار، ورودی آن را پوشاند تا مشرکان تصور کنند کسی وارد آن نشده است. این ماجرا غار ثور را به یکی از مقدس ترین اماکن اسلامی تبدیل کرده است.
مسجد جن
مسجد جن یکی دیگر از مساجد مشهور مکه است که زمان دقیق ساخت آن مشخص نیست. براساس روایات، پیامبر اسلام در این مکان با گروهی از جنیان ملاقات داشته و پس از گفتوگو، آن ها به اسلام گرویدند. گفته می شود سوره جن پس از این رویداد نازل شده است.
این مسجد در نزدیکی قبرستان حجون قرار دارد و گنبد داخلی آن با آیاتی از سوره جن به خط ثلث تزئین شده که زیبایی خاصی به آن بخشیده است. در پشت مسجد، کوچه ای وجود دارد که نام های دیگر آن در طول تاریخ بر دیواره ها حک شده اند.
کتابخانه مکه مکرمه
در کنار کوه بلند ابوقبیس و کنار ایستگاه و نزدیک خانه خدا و کتابخانه مکه مکرمه قرار دارد. روی تابلوی آن نوشته شده (مکتبه مکه المکرمه)، این مکان یکی از مقدس ترین مکان های مکه به شمار می رود.
در واقع این کتابخانه همان زادگاه پیامبر (ص) و ایشان در زمانی که در مکه زندگی می کردند، در محل فعلی کتابخانه ساکن بودند. در این کتابخانه ۱۹ کتاب به زبان فارسی قرار دارد و حدود ۳۵۰ نسخه کتاب قرآنی و علمی که به صورت دست نوشته اند در این کتابخانه وجود دارد.
مراکز خرید مهم در سفر به مکه
یکی از دغدغه های رایج زائران ایرانی در سفر به مکه، تهیه سوغات برای دوستان و خانواده است.
البته با توجه به توصیه های رهبر معظم انقلاب، بهتر است به جای خرید اجناس بی کیفیت موجود در بازارها، هدایای متبرکه مانند تسبیح، جانماز و آب زمزم را برای عزیزانمان انتخاب کنیم.
همچنین اگر قصد خرید سوغات دارید، بهتر است این کار را در شهر مدینه که زمان بیشتری برای خرید خواهید داشت، انجام دهید. در ادامه، با دو مرکز خرید مهم مکه آشنا می شویم:
مکه مال (Mecca Mall)
مرکز خرید مکه مال در حدود ۹ کیلومتری مسجدالحرام قرار دارد. این مرکز یکی از مدرن ترین مراکز خرید شهر است و کالاهای متنوعی از برند های بینالمللی در آن عرضه می شود.
بیشتر فروشگاه های این بازار در زمینه پوشاک و لوازم الکترونیکی فعالیت دارند و به همین دلیل، قیمت کالاها نسبتا بالا است. اگر به دنبال خرید اجناس با کیفیت و برند هستید، مکه مال انتخاب مناسبی برای شما خواهد بود.
حراجی مکه (Mecca Auction)
این بازار نسبت به مکه مال قدیمی تر بوده و بیشتر زائران برای خرید سوغات ارزان قیمت به اینجا مراجعه می کنند.
حراجی مکه در خیابان ابراهیم الخلیل و در فاصله ای حدود ۱۵ کیلومتر از مسجد الحرام قرار دارد. در این بازار می توانید انواع سوغاتی مانند عطر، انگشتر، بدلیجات، ساعت و اجناس متنوع دیگر را با قیمت مناسب تهیه کنید.
تنوع اجناس و قیمت های مقرون به صرفه، این مرکز خرید را به گزینه ای پرطرفدار در میان زائران تبدیل کرده است.
وسایل مورد نیاز حج عمره
سفر حج تمتع یکی از واجبات دینی برای مسلمانان است که آمادگی جسمی، روحی و تجهیزاتی خاص می طلبد.
برای داشتن سفری راحت و بدون دغدغه، همراه داشتن وسایل ضروری در دسته های مختلف الزامی است. در ادامه، مهم ترین ملزومات مورد نیاز برای این سفر را مرور می کنیم:
لیست اصلی وسایل ضروری
این وسایل در چند دسته قرار می گیرند:
۱. لوازم احرام
- برای آقایان: دو حوله احرام بدون دوخت، کمربند احرام، دمپایی بدون پشت، خود تراش، کیسه سنگ، ناخن گیر
- برای بانوان: چادر، مقنعه، روسری، جوراب سفید ساده، دمپایی سفید روباز
- مشترک: شامپو، صابون، خمیر دندان بدون بو، قیچی، زیرانداز کوچک
۲. وسایل شخصی
- مدارک (پاسپورت، ویزا، کارت واکسن مننژیت و آنفلوآنزا)
- پول نقد (ترجیحا ریال صعودی یا دلار)
- لباس اضافی و راحت، کفش پیاده روی، حوله، مسواک و خمیر دندان، مواد غذایی ساده
- دارو های ضروری با نسخه پزشک (بدون کدئین)
۳. وسایل عمومی و بهداشتی
- کرم ضد آفتاب، عینک آفتابی، کلاه لبه دار یا چتر
- دستمال کاغذی، صابون و شامپو بدون بو، پد بهداشتی برای بانوان
- بطری آب، ظرف غذا، ملحفه، تشک مسافرتی
۴. وسایل معنوی
- سجاده، تسبیح، کتاب دعا، طواف شمار، قرآن جیبی
وسایل خاص برای آقایان
- لباس احرام، مینی پنکه یا آبپاش برای مقابله با گرما
- لباس و کفش خنک و راحت برای نماز و طواف
- تجهیزات شخصی مثل نخ و سوزن، زیر انداز، حوله کوچک
وسایل مورد نیاز حج عمره خانم ها
- چادر، مقنعه، جوراب ساده سفید، دمپایی بدون پاشنه
- پرهیز از عطر، آرایش غلیظ و لباس تنگ
- کیسه مخصوص جمع آوری سنگ برای رمی جمرات
نکات مهم قبل از سفر
- از چند ماه قبل برای جمع آوری وسایل و بودجه برنامه ریزی کنید.
- تنها وسایل ضروری را بردارید تا دچار اضافه بار نشوید.
- بر اساس فصل، لباس مناسب انتخاب کنید (نخی و خنک برای تابستان).
- لباس احرام برای آقایان واجب است؛ بانوان اگر بپوشند، باید پوشیده و غیر بدن نما باشد.
- همیشه آب معدنی بنوشید و از گرما زدگی پیشگیری کنید.
سفر حج تمتع، فرصتی معنوی و روح بخش است که نیازمند آمادگی دقیق، تجهیزات ضروری و رعایت نکات فرهنگی عربستان می باشد. با همراه داشتن وسایل لازم و رعایت توصیه ها، این سفر می تواند تجربه ای آرام، ایمن و پربرکت برای شما رقم بزند.
⏬مقالات پیشنهادی برای شما عزیزان⏬
سیرجان کجاستخلخال در اردبیلاقیانوس ابر چیست